SPECIALE VERSLAGGEVING: De kunst van het verkopen van spelers – en waarom zo weinig Schotse clubs dit onder de knie hebben

“De uitdaging voor teams die naar een club als Celtic komen, is dat ze soms hun waarde op de competitie kunnen leggen en niet op de speler.”

Dat zei Brendan Rodgers tijdens Atalanta’s langlopende zomerse jacht op Matt O’Riley, toen elke week een nieuw bod van de Europa League-houder opleverde, die allemaal ver onder de waardering van Celtic lagen.

Uiteindelijk was het een geval van eind goed al goed voor de Parkhead-club. Omdat Brighton maar al te graag de vraagprijs van £ 25 miljoen wilde betalen, waar de Italianen zo tegenop zagen, werd een deel van het geld snel opnieuw geïnvesteerd in een clubrecorddeal van £ 11 miljoen voor Arne Engels, de Belgische middenvelder die al in de smaak viel bij de fans. Maar de saga sprak nog steeds over een breder probleem binnen ons spel.

In de eindeloze zoektocht naar wat het Schotse voetbal tegenhoudt, is er de laatste tijd veel gezegd over tv-deals, UEFA’s gevreesde landencoëfficiënt en het gebrek aan speeltijd voor de eigen jeugd. Het onvermogen van Premiership-clubs om een ​​eerlijke prijs voor hun activa te krijgen, is echter net zo’n doorn in het oog van de competitie.

Het lijkt misschien hard om het punt nu te maken, na een zomer vol baanbrekende deals door het hele land. Celtic’s verkoop van O’Riley evenaarde het Schotse transferrecord (gevestigd door, u raadt het al, Celtic zelf) terwijl Aberdeen lof kreeg voor het verbreken van hun eigen record toen spits Bojan Miovski voor £6,8 miljoen naar Girona ging.

Celtic verkocht sterspeler Matt O’Riley voor £26 miljoen aan EPL Brighton

La Liga-club Girona betaalde Aberdeen £ 6,8 miljoen voor spits Bojan Miovski

In beide gevallen toonden de respectievelijke besturen een ijzersterke vastberadenheid die Schotse clubs in eerdere transferperiodes vaak leken te missen.

Zelfs Motherwell, die midden in een moeizaam overnamebod zat, wist £1,6 miljoen binnen te harken voor Theo Bair. De Canadese aanvaller werd door velen als lachertje beschouwd toen hij twaalf maanden eerder transfervrij overkwam van St Johnstone.

Een snelle blik op Europa laat echter zien hoe ver Premiership-clubs nog moeten gaan om competities van vergelijkbare omvang bij te benen. Denk aan Denemarken, waar het kleine Nordsjaelland, van een stad met 20.000 inwoners, 54 miljoen euro verdiende in het zojuist gesloten transfervenster.

Celtic en Rangers zijn misschien favoriet als ze Club Brugge en Union Saint-Gilloise verwelkomen in Glasgow in de komende maanden, maar als het aankomt op de kunst van de deal, is de Belgische Pro League mijlenver vooruit, met vijf Belgische clubs die meer dan € 20 miljoen aan verkopen hebben gedaan in de zomer. Daarentegen verdienden vijf van de 12 teams van de Schotse Premiership precies nul.

Dus, richten de Schotse topclubs zich op het verkeerde profiel van spelers, of is het gewoon een gebrek aan zakelijk inzicht dat hen tegenhoudt? En als de competitie nog steeds niet gerespecteerd wordt door de rest van Europa na het lanceren van de carrières van Virgil van Dijk, Jeremie Frimpong, Calvin Bassey en Lewis Ferguson (om er maar een paar te noemen), wanneer zal dat dan wel gebeuren?

Journalist Stefan Bienkowski uit Glasgow is UK lead content manager voor Transfermarkt. Van een bescheiden begin als een Werder Bremen-fansite aan het begin van de eeuw, is Transfermarkt uitgegroeid tot een van de meest invloedrijke websites in de sport. De stapels statistische gegevens en het ingewikkelde systeem van spelerswaarderingen maken het een soort bijbel voor degenen die hun brood verdienen met het kopen en verkopen van voetballers.

Motherwell haalde Theo Bair transfervrij binnen en verkocht hem voor £1,6 miljoen aan Auxerre

Brendan Rodgers is vastbesloten dat Celtic hun beste spelers niet goedkoop zal verkopen

Mail Sport begint met een simpele vraag: had Rodgers een punt?

‘Het Schotse voetbal is een beetje lastig omdat Celtic in feite in een apart klassement speelt, maar over het algemeen bestaat er weinig twijfel over dat de meeste Schotse clubs genoegen nemen met bedragen die aanzienlijk lager liggen dan wat clubs uit landen van vergelijkbare omvang voor hun spelers vragen,’ aldus Bienkowski.

‘Ik ben het er dus zeker mee eens dat de meeste Europese clubs denken dat ze koopjes kunnen doen in de Schotse Premier League, al blijft Celtic een uitzondering op die regel.

‘Ik zou niet zeggen dat de O’Riley-transfer bijzonder uniek was; Celtic verdiende vergelijkbare bedragen voor Jota, Kieran Tierney en Moussa Dembele, dus ze zijn duidelijk goed in het krijgen van het maximale voor belangrijke spelers als ze gewild zijn. Aberdeen deed het erg goed om een ​​grote vergoeding te krijgen voor Miovski en heeft met de verkoop van Scott McKenna en Calvin Ramsay in de afgelopen seizoenen laten zien dat ze meer beginnen te eisen voor hun spelers.

Maar over het geheel genomen is er nog veel werk te doen. In de laatste vijf seizoenen (inclusief dit seizoen) heeft de Schotse Premiership slechts € 269 miljoen verdiend aan transfersommen, wat het 20e hoogste is van alle Europese competities – lager dan waar de competitie staat in de coëfficiënten van de UEFA (momenteel 17e).

Het is ook minder dan clubs in Kroatië, Zwitserland en Oostenrijk verdienden, en ongeveer € 1 miljard minder dan het Belgische voetbal in die periode heeft gegenereerd. Maar het grootste probleem is dat 57 procent van die omzet afkomstig is van Celtic die spelers verkoopt, terwijl Rangers (€ 65 miljoen aan verkopen), Aberdeen (€ 22 miljoen) en Hibernian (€ 11,8 miljoen) allemaal veel minder verdienen. En Hearts – historisch gezien een van de grootste clubs van Schotland – heeft in die periode slechts € 3 miljoen verdiend, aanzienlijk minder dan de meeste clubs van hun omvang in Europa.’

Celtic heeft de afgelopen 10 seizoenen ongeveer £135 miljoen meer verdiend dan welke andere Schotse club dan ook, dus het vergelijken van Celtic met de meeste van hun Premiership-tijdgenoten voelt soms als het vergelijken van een landelijke supermarktketen met uw lokale kruideniers. Maar hoe mooi de cijfers in de jaarresultaten van dit jaar er op papier ook uitzien, er is nog genoeg ruimte voor verbetering als het gaat om de regerend kampioenen, zoals Bienkowski uitlegt.

‘Hoewel Celtic een niveau hoger ligt dan de rest van het Schotse voetbal, lopen ze ongetwijfeld achter op de meeste clubs van hun omvang in Europa. Hun inkomsten uit spelersverkopen van € 154 miljoen in de afgelopen vijf seizoenen overschaduwen alle andere clubs in Schotland, maar zijn slechts de 66e hoogste in Europa. Clubs in vergelijkbare competities met kleinere budgetten, zoals Gent, AZ Alkmaar en Club Brugge, hebben allemaal meer verdiend aan transfers dan Celtic in die periode, en de club uit Glasgow loopt ver achter op de grootste clubs in Nederland en Portugal als het gaat om het ontwikkelen en verkopen van spelers voor hogere vergoedingen.

Gezien de huidige wurggreep die Celtic op het Schotse voetbal heeft, zou de club veel meer moeten doen om het voorbeeld van clubs als Ajax, Benfica en Sporting Lissabon te volgen. Dat zou kunnen door een uitgebreider scoutingnetwerk te hebben en veel meer geld te verdienen aan de verkoop van spelers aan Engeland en andere topcompetities in Europa.

‘Met de deal met Arne Engels lijkt hij een veelbelovende jonge speler, maar het lijkt erop dat Celtic in de onderhandelingen is benadeeld.

‘Een transfersom van € 11 miljoen en een gerapporteerde doorverkoopclausule van 20 procent suggereren dat zelfs als de club bijvoorbeeld € 25 miljoen voor hem zou krijgen in een paar jaar, hun winst op de speler (zonder zelfs zijn salaris te overwegen) slechts € 9 miljoen zou bedragen. Misschien hadden ze haast vanwege de noodzaak om een ​​vervanger voor O’Riley te contracteren, en als hij Celtic helpt titels te winnen, zal het fans niet uitmaken hoeveel winst de club maakt met zijn verkoop. Maar hij is een goed voorbeeld van Celtic dat het behoorlijk goed doet in de transferperiode, maar misschien niet zo goed als ze zouden kunnen doen gezien hun bevoorrechte positie.’

En wat met Rangers? De meeste vaste spelers van Ibrox zijn inmiddels helemaal klaar met de term ‘spelersruilmodel’, aangezien hun bestuur hen jarenlang een model heeft beloofd dat die naam waardig is, maar nu zien ze een heleboel vaste spelers van het eerste team vertrekken voor symbolische bedragen of, in sommige gevallen, helemaal niets.

‘Rangers zitten in een heel lastige situatie: ze moeten een historische rivaal inhalen waarvan de fans verwachten dat ze elk seizoen voor elke prijs strijden, ondanks dat ze een veel kleiner budget hebben,’ aldus Bienkowski.

‘De club heeft de afgelopen vijf seizoenen minder dan de helft van wat Celtic aan spelers heeft uitgegeven, en minder dan een derde van het totaal van Celtic aan verkopen verdiend. Dit betekent dus dat ze prioriteit hebben moeten geven aan het aantrekken van kant-en-klare spelers zoals de 28-jarige Cyriel Dessers voor € 5 miljoen, de 26-jarige Sam Lammers voor € 4,1 miljoen, of onlangs nog de 30-jarige Robin Pröpper voor € 1,8 miljoen.

Rangers heeft verdediger Robin Propper gecontracteerd, maar op zijn 30e heeft de Nederlander geen wederverkoopwaarde

Celtic heeft de Matt O’Riley-transfer opnieuw geïnvesteerd in de Belgische prospect Arne Engels

‘Dat is een hoop geld dat is uitgegeven aan oudere spelers die nauwelijks doorverkoopwaarde hebben voor Rangers, maar die zijn aangetrokken omdat ze – op papier althans – direct iets kunnen toevoegen aan het eerste team. Dat wil niet zeggen dat Rangers geen goede jonge spelers heeft binnengehaald. Vooral Mohamed Diomandé lijkt een fantastisch vooruitzicht. Maar ik zou zeggen dat de nadruk die de club legt op de kortetermijneisen van ‘Rangers zijn’ hun langetermijndoelen in de weg staat.’

Bereid zijn om vroeg te verkopen, zelfs als je daarmee de woede van de fans riskeert, is nog een les die Schotse clubs maar langzaam leren. Rangers leerde het op de harde manier toen Ryan Kent en Alfredo Morelos beiden gratis vertrokken in de zomer van 2023. Ondertussen lijken de kansen dat Hearts een grote meevaller verdient voor de uit vorm zijnde Lawrence Shankland, of dat Aberdeen hetzelfde doet voor de uit de gratie zijnde Duk, met de tijd af te nemen.

Net als bij tactieken op het veld, rechtvaardigen de doelen meestal de middelen in het domein van transferstrategie. Neem St Mirren en Kilmarnock, twee van die vijf Premiership-teams die geen cent verdienden in de zomerse transferperiode. Stephen Robinson en Derek McInnes weten wat ze willen en houden van wat ze weten, en geven de voorkeur aan ervaren, fysieke types die weinig wederverkoopwaarde bieden. Maar wie kan zeggen dat ze ongelijk hebben, na een zomer waarin fans van beide clubs overal in Scandinavië konden rondhuppelen om hun team Europees voetbal te zien spelen?

Niettemin, zolang kortetermijndenken het credo blijft, zal de kans klein zijn dat iemand anders buiten Glasgow de sprong voorwaarts maakt die Jimmy Thelin’s Aberdeen lijkt te maken – mede dankzij het geld dat is herinvesteerd uit de verkoop van Miovski. En de kans dat de Premiership die enorme winsten zal evenaren die zijn gemaakt in plaatsen als Denemarken en België, zal nog kleiner zijn.

‘Ik denk niet dat het een geval is dat de competitie niet serieus wordt genomen als een talentfabriek – integendeel,’ voegt Bienkowski toe. ‘Zoals we hebben gezien, zijn Italiaanse clubs maar al te blij om Schotland te plunderen voor jonge spelers, net zoals Engelse clubs dat de afgelopen 10-15 jaar hebben gedaan.

‘Het probleem is dat veel van onze U19-spelers Schotland verlaten voor rijkdom in het zuiden voordat onze clubs ze kunnen binden aan langetermijncontracten en hoge vergoedingen kunnen eisen. En de meeste clubs in de Premiership draaien op extreem kortetermijnplannen, wat betekent dat de meerderheid van de seniorspelers op kortetermijncontracten zit om het risico te minimaliseren dat ze hoge lonen betalen aan flops.

‘Dit betekent een enorme wisseling van spelers bij de meeste clubs, een te grote afhankelijkheid van geleende spelers uit Engeland en uiteindelijk heel weinig mogelijkheden voor clubs om een ​​topkwaliteit, senior speler vast te leggen aan een langetermijncontract. Pas als je al die dingen op orde hebt, kunnen clubs als Aberdeen hogere vergoedingen gaan eisen voor spelers als Miovski.’