De kleur en tegenstrijdigheden van James Rodriguez’ verrassende nieuwe start in Spanje

James Rodriguez keerde vorige maand terug in het clubvoetbal op topniveau toen hij voor Rayo Vallecano in La Liga ging spelen, maar we moesten nog even wachten voordat we hem in actie konden zien.

Rodriguez maakte afgelopen maandag zijn debuut bij Rayo toen hij zeven minuten als invaller speelde in de 3-1 overwinning op Osasuna in het Estadio Vallecas. Zondag speelde hij 20 minuten in de 1-1 gelijkspel (opnieuw thuis) tegen buurland Atletico Madrid.

Het is een enigszins ongebruikelijke situatie, aangezien hij werd uitgeroepen tot speler van het toernooi op de Copa America, nadat hij Colombia naar de finale tegen Argentinië op 14 juli leidde.

Maar voor velen leek Rodriguez ook een onwaarschijnlijke aanwinst voor Rayo, een onpopulaire ploeg die vorig jaar ternauwernood degradeerde naar de tweede divisie van Spanje, en wiens salarisplafond van € 45 miljoen (£ 37,5 miljoen; $ 50 miljoen) voor 2024-25 een fractie is van de € 755 miljoen die zijn voormalige club Real Madrid kan uitgeven.

Er waren altijd vragen over de verhuizing. Zou Rodriguez, inmiddels 33, de motivatie en energie die zijn internationale vorm voeden, kunnen behouden tijdens de wekelijkse sleur? En zou een club met alle kleuren en tegenstrijdigheden van Rayo het beste uit een ster kunnen halen die deze zomer liet zien dat hij nog steeds de kwaliteit heeft om beslissend te zijn op het hoogste niveau?

De afgelopen week, De Atletiek bezocht Vallecas, in het zuiden van de Spaanse hoofdstad, om antwoorden te vinden.

Op het eerste gezicht lijkt Rayo Vallecano niet de plek te zijn waar je de winnaar van de Copa America’s Golden Ball zou verwachten.

Rayo’s hoogste La Liga-klassering ooit was de achtste plaats in 2012-13. Hun enige seizoen in de Europese competitie was in 2000-01. Hun grootste titel was de Segunda Division 2017-18. Hun Estadio Vallecas met een capaciteit van 14.700 heeft veel ouderwetse charme, maar moet dringend worden gemoderniseerd.

Toch hebben ze wel een geschiedenis van grote namen — voormalig Engelse vleugelspeler Laurie Cunningham speelde hier in de jaren 80, en ook de Oostenrijkse spits Toni Polster en de Mexicaanse aanvaller Hugo Sanchez in de jaren 90. De huidige president Raul Martin Presa heeft die traditie voortgezet — Rodriguez’s landgenoot Radamel Falcao speelde hier de afgelopen drie seizoenen.

Rodriguez’ fenomenale Copa America, waarin hij zes assists gaf en één doelpunt maakte toen Colombia de finale bereikte (ze verloren met 1-0 van Argentinië), had hem waarschijnlijk buiten bereik van Rayo gehouden.

Deze zomer verliet hij echter de Braziliaanse club Sao Paulo, die pas een jaar in zijn tweejarig contract zat, nadat hij twee keer had gescoord en vier assists had gegeven in 22 wedstrijden. Het volgde op soortgelijke teleurstellende periodes bij Everton in de Premier League (2020-21), de Griekse club Olympiacos (2022-2023) en Al Rayyan in Qatar (2021-22) — die allemaal kwamen nadat hij Real Madrid had verlaten. De aanvankelijke opwinding over de komst van een grote ster bleef verdwijnen toen de prestaties niet overeenkwamen met zijn hoge salaris.

Rodriguez maakte pas afgelopen maandag zijn debuut voor Rayo (Alvaro Medranda/Quality Sport Images/Getty Images)

Zo’n schijnbare drift op clubniveau maakte het moeilijker dan Rodriguez had verwacht om deze zomer een nieuw team te vinden. Speculaties in de pers linkten hem aan Valencia, Lazio, FC Porto, Villarreal, Bayer Leverkusen, Napoli, Real Betis, River Plate en Celta Vigo. De president van Getafe, Angel Torres, beweerde de kans om hem te contracteren te hebben afgewezen.

Dat betekende dat Rodriguez realistisch moest zijn met zijn salariseisen. Bronnen met veel kennis van het onderwerp — die, net als alle hier genoemde personen, liever anoniem spraken om hun positie te beschermen — zeggen dat spits Raul de Tomas nog steeds de best betaalde speler van Rayo is. Toch vergeleek president Martin Presa zijn komst met trots met de komst van Diego Maradona van Napoli in 1984, toen Rodriguez zich aansloot. Oudere fans van Rayo zullen Diego’s broer Hugo herinneren als een van hun minder succesvolle aanwinsten eind jaren 80.

DIEPER GALEN

James Rodriguez wil ‘net als Toni Kroos aan de top eindigen’ – maar hij kan geen nieuwe club vinden

Maar velen bij Rayo hebben naar het verleden gekeken om zich voor te stellen waar Rodriguez toe in staat zou kunnen zijn. Zes doelpunten op het WK 2014, waaronder geweldige treffers tegen Japan en Uruguay (dat doelpunt van het toernooi won), zorgden voor een ‘galactico’-transfer van Monaco naar Real Madrid. Zijn eerste seizoen bij het Bernabeu bracht een indrukwekkende 17 doelpunten en 18 assists in 46 wedstrijden. In totaal scoorde hij 37 doelpunten in 125 wedstrijden voor Madrid, waarmee hij twee keer de La Liga-titel en twee keer de Champions League won.

🇨🇴🎩 Elke hoek is beter dan de vorige @FCFSeleccionCol | @jamesdrodriguez | #Wereldbeker foto.twitter.com/QbTJcibIr9

— FIFA Wereldbeker (@FIFAWorldCup) 23 februari 2022

Dat lijkt nu misschien alweer lang geleden, maar Rodriguez maakte ook indruk toen Colombia Spanje in maart met 1-0 versloeg in een vriendschappelijke wedstrijd in Londen. In september, na zijn komst naar Rayo, scoorde hij er één en gaf hij een assist in een 2-1 overwinning op Argentinië in de kwalificatiewedstrijd voor het WK 2026.

“Rayo’s president houdt ervan om spelers te contracteren met grote cv’s en carrières, die op internationaal niveau bekend zijn”, vertelt voormalig Rayo-doelman Alberto Garcia aan De Atletiek.

“Elke zomer zoekt hij naar spelers van dit profiel die Rayo, voor verschillende omstandigheden, kan verleiden. James komt niet op een dieptepunt; juist het tegenovergestelde. Het lijkt erop dat hij de James die zo’n hoog niveau bereikte, is gaan herwinnen en terug wil naar de elite.”

De afgelopen weken heeft Rayo-coach Inigo Perez herhaaldelijk gezegd hoe blij hij is dat Rodriguez in zijn team zit, terwijl hij eraan herinnerde dat hij de pre-season training volledig had gemist. Rodriguez keek Rayo’s eerste twee wedstrijden na aankomst vanaf de tribune en ging begin september op interlandplicht.

Toen hij afgelopen maandag eindelijk zijn debuut maakte tegen Osasuna, was dat met al 87 minuten gespeeld en het team met 2-1 voor. Eerder in de wedstrijd, toen ze een creatieve boost nodig hadden bij 1-1, werden de langer dienende teamleden Isi Palazon en Jorge de Frutos als eerste gestuurd.

“Ik heb al vaak gezegd dat ik blij ben dat James hier is, maar hij is gewoon een extra speler van Rayo Vallecano”, zei manager Perez nadat het team die wedstrijd met 3-1 had gewonnen. “Ik voer veranderingen door op basis van wat ik denk dat het team nodig heeft, niet om andere redenen.”

Garcia zegt dat Perez, 36 jaar oud en bezig met zijn eerste baan als manager, blijk geeft van intelligentie in het omgaan met de situatie.

Het tafereel buiten het stadion van Rayo op zondag voor het bezoek van Atletico Madrid (Dermot Corrigan/The Athletic)

“Inigo Perez is een jonge coach, maar hij heeft veel samenhang en persoonlijkheid getoond met zijn beslissingen,” zegt hij. “Hij hecht veel waarde aan het dagelijkse werk, de training en de prestaties bij het selecteren van zijn startende XI en welke wisselspelers hij moet gebruiken.”

Er zijn wat overeenkomsten met Falcao’s komst bij Rayo drie zomers geleden, toen Perez assistent was van toenmalig manager Andoni Iraola, die nu de leiding heeft bij Bournemouth. De spits scoorde vier doelpunten in zijn eerste zes wedstrijden, waardoor Vallecas schitterde met een prachtig winnend doelpunt tegen Barcelona in oktober 2021.

DIEPER GALEN

Falcao is terug aan het vuren, en het vreemde huwelijk van de megaster en de gemeenschapsclub verloopt als een droom

Tijdens zijn tweede seizoen accepteerde Falcao, inmiddels 38 en spelend in zijn geboorteland Colombia bij Millonarios, een ondersteunende rol, waarbij hij af en toe als wisselspeler optrad. De vraag is of Rodriguez — jonger en na zo’n hoofdrol op de Copa America — blij zal zijn om ‘gewoon een speler’ te zijn bij Rayo.

Bij Colombia is Rodriguez uitgegroeid tot een centrale creator, met een vrijheid van tactische beperkingen die tegenwoordig niet vaak voorkomen op clubniveau. Er is echter een gevoel dat Rayo’s 4-2-3-1-systeem, ingesteld door Iraola, hem een ​​ideale rol als spelmaker biedt.

“James krijgt twee controlerende middenvelders achter zich, twee duidelijke vleugelspelers (aan beide kanten) en een hardwerkende spits voor zich,” zegt Carlos Sanchez Blas, die Rayo al meer dan tien jaar volgt op de Spaanse radio. “Dat is precies wat hij zou willen.”

Rodriguez met zijn prijs voor speler van het toernooi deze zomer (Charly Triballeau/AFP via Getty Images)

Binnen Rayo’s selectie is er opwinding over de komst van een speler van Rodriguez’s kwaliteit. Bronnen dicht bij de kleedkamer zeggen dat teamgenoten bereid zijn om extra offers te brengen als zijn sterfactor het team helpt om wedstrijden te winnen — vergelijkbaar met hoe het harde werk van Argentinië het platform biedt voor Messi om te schitteren. Rodriguez zal echter nog steeds moeten instemmen met de meritocratische ethos in Vallecas, waar toewijding aan de zaak op en naast het veld vereist is.

Iedereen die erbij betrokken is, is zich terdege bewust van Rodriguez’s problemen bij verschillende clubs in zijn carrière. Bij Madrid werd hij uiteindelijk buitengesloten door coach Zinedine Zidane. Bij Everton vond hij het niet leuk dat Rafa Benitez hem opdroeg meer te rennen. Hij sprak openlijk over zijn wens om Al Rayyan te verlaten na slechts een jaar in een driejarig contract, en klaagde vervolgens over teamgenoten die hun handen gebruikten om te eten nadat er een wederzijdse beëindiging was overeengekomen. Bij Sao Paulo sprak hij over ruwe behandeling door rivaliserende verdedigers. Zijn toewijding aan beide zaken leek te tanen toen de zaken niet gingen zoals hij wilde.

“Rayo’s huidige kleedkamer is erg gezond,” zegt Sanchez Blas. “Oscar Trejo, Oscar Valentin, Isi (Palazon) en Alvaro Garcia zijn goede jongens, goede teamgenoten die aan het collectief denken. Als James zich niet aanpast, komt dat omdat hij dat niet doet, of niet kan — niet omdat hij tegenstand ondervindt.”

De Spaanse hoofdstad heeft vijf topclubs uit La Liga die om aandacht strijden. Real Madrid presenteerde in juli een nieuwe galactico, Kylian Mbappe, aan 80.000 extatische fans in het Bernabeu. De nieuwe aanwinsten van Atletico Madrid, Julian Alvarez en Conor Gallagher, werden in augustus verwelkomd met een rockconcert in het Estadio Metropolitano.

Getafe sloot afgelopen zomer een grote deal door Mason Greenwood te contracteren. Leganes toonde trots Ivoriaans international Sebastian Haller op een persconferentie toen hij deze zomer arriveerde.

Rodriguez is waarschijnlijk een grotere naam dan alle hierboven genoemde, behalve Mbappe. De speler zelf promoot een Netflix-serie over zijn leven op sociale media, maar er is geen formele presentatie of media-evenement geweest bij Rayo. Zijn enige interview tot nu toe was voor hun shirtsponsor. Hij zei dat hij terug is gegaan naar Spanje omdat hij het voetbal in La Liga leuk vindt, en voorspelde een top-zes-finish voor zijn nieuwe team.

Rayo heeft een speciale band met de arbeiderswijk Vallecas en veel fans van het team neigen politiek gezien naar links. Bij een bezoek aan het stadion is het meteen duidelijk hoe de Rayo-hiërarchie onbewust de antikapitalistische ethos van de ultras weerspiegelt. De kleine clubwinkel heeft een aantal ‘James’-shirts in de uitverkoop, voor € 90 per stuk. Maar er is geen extra merchandise, of zelfs maar een bord buiten, dat de komst van zo’n verkoopbare ster weerspiegelt.

“James is een van de zes grootste mediasterren in La Liga,” zegt Sanchez Blas. “Maar Rayo weet niet hoe ze daar hun voordeel mee kunnen doen. Ze moeten promoties lanceren om Colombiaanse fans naar het stadion te lokken. Of een dag met James die shirts signeert in de clubwinkel. Maar Rayo is zo verloren in die termen.”

Rayo is de enige La Liga-club die geen wedstrijdtickets online verkoopt. Iedereen die geïnteresseerd is, moet ze persoonlijk in het stadion kopen. Kaarten voor het bezoek van Atletico op zondag gingen vrijdagmorgen om 11.00 uur in de verkoop. Een uur voor de aftrap, net toen Rayo aankondigde dat Rodriguez weer op de bank zat, werden er nog steeds kaarten via de loketten verkocht.

Rayo’s officiële clubwinkel net buiten hun stadion in Vallecas, Madrid (Dermot Corrigan/The Athletic)

Een held uit de arbeidersklasse is iets om te zijnzong Everton-fan John Lennon ooit. Rodriguez heeft die status niet verdiend tijdens zijn tijd in Goodison Park, noch ergens anders waar hij de afgelopen tien jaar heeft gespeeld sinds dat glorieuze WK-doelpunt in 2014, in zes landen en op drie continenten.

De tijd zal leren of hij omarmt wat Rayo bedoelt, zoals Falcao deed, en zijn Colombiaanse vorm op clubniveau laat zien. Tegen Osasuna maakte hij een aantal knappe dingen tijdens zijn zeven minuten op het veld. Tegen Atletico liet Perez zijn team flink rouleren, maar Rodriguez was opnieuw een wisselspeler. Palazon begon op het aanvallende middenveld en scoorde het openingsdoelpunt door een knappe passbeweging af te ronden.

Rodriguez kwam er met nog 20 minuten te gaan en de stand al op 1-1, onder luid applaus van de tribunes in. Hij probeerde een steekpass voor zijn collega-invaller Sergio Camello en schoot een slippend schot van 20 meter recht op Atletico-keeper Jan Oblak af. Het was moeilijk om een ​​rommelige, intensieve wedstrijd te beïnvloeden. Maar de gelijkspel tegen hun veel rijkere buren werd met groot gejuich ontvangen door het publiek van Vallecas bij het laatste fluitsignaal.

“Rayo-fans zijn blij met een speler van James’ niveau en de zichtbaarheid die het de club geeft,” zegt Garcia. “Maar Vallecas is een plek waar iedereen hetzelfde wordt behandeld. Rayo-fans zullen James allereerst om toewijding vragen, om voor het team te spelen, om zich te identificeren met de bescheiden buurt waar de club deel van uitmaakt.

“Als hij dan helemaal fit is, kan hij de speler zijn die het verschil maakt.”

(Bovenste foto: Florencia Tan Jun/Getty Images)